Emeklilik yatırım fonlarının faaliyetleri sırasında uyacakları ilkeler aşağıda yer almaktadır:
1. Hukuki Belgelerin, Standart Belge ve Formların, Kamuyu Aydınlatma Belgelerinin Mevzuata Uygun Hazırlanması |
Başvuru/bildirim/değişiklik formlarındaki bilgilerin tam ve doğru olarak, SPK tarafından öngörülen standart ve düzenlemelere uygun bir şekilde SPK'na iletilmesi |
İzahname, tanıtım formu, portföy yönetim sözleşmeleri, saklama sözleşmeleri, günlük, altı aylık ve yıllık raporlar ve emeklilik yatırım fonlarına ilişkin diğer belgelerin SPK düzenleme ve standartlarına uygun olarak hazırlanması ve SPK'na iletilmesi |
Emeklilik yatırım fonlarının tanıtımı, pazarlanması ve satışı sürecinde sunulacak, reklam ve ilanlar ile, izahname, tanıtım formları, periyodik raporlar gibi belgelerin bireysel emeklilik mevzuatının öngördüğü şekil ve içerikte hazırlanmasına, katılımcıya sunumunda yanlış, yanıltıcı, abartılı bilgi içermemesine, belgelerin açık ve anlaşılabilir olmasına dikkat edilmesi. |
2. Organizasyon ve İnsan Kaynakları |
Yeterli mekan ve örgütlenmenin sağlanmış, fon hizmet biriminin ve fon kurulunun oluşturulmuş olması |
Fon organizasyonunda görevli kişilerin emeklilik şirketi ve fon bünyesindeki görev, yetki ve sorumluluklarının açık olarak belirlenmesi ve yazılı hale getirilmesi |
Emeklilik Yatırım Fonlarının Kuruluş ve Faaliyetlerine İlişkin Esaslar Hakkında Yönetmelik’in (Yönetmelik) 14 ncü maddesi çerçevesinde iç kontrol sistemi ve türev araç işlemi yapacak fonlar için Yönetmelik’in 15 nci maddesi çerçevesinde risk yönetimi sistemi kurulması |
3. Muhasebe - Belge - Kayıt Düzeni Oluşturulması |
Her bir fon için ayrı ayrı olmak üzere TTK, VUK ve SPK hükümleri çerçevesinde fon işlemlerine ilişkin olarak “Yevmiye Defteri (günlük defter)” ve “Defter-i Kebir (büyük defter)” ile ilgili mevzuat gereği zorunlu diğer defterlerin tutulması. |
Çıkarılan fon paylarının kaydına mahsus olmak üzere "Fon Payları Defteri" tutulması |
Fon Kurulu'nun vereceği kararların “Fon Kurulu Karar Defterine” yazılması |
Fonların, fon portföyüne yapılan alım-satım ve diğer işlemler ile katılımcılarla olan pay alım–satım işlemlerinin bilgisayar ortamında da detaylı olarak takip edilebileceği bir muhasebe, belge ve kayıt düzeni oluşturmaları, muhasebe hesaplarının işlem ve katılımcı bazında dökümünün alınabileceği (mizan, yardımcı defterler, muhasebe fişleri) ayrıntıda ve genel muhasebe ilkeleri çerçevesinde oluşturulması |
Bilgisayar ortamında izlenen kayıtların yasal defterlere zamanında aktarılması. Yasal defterlerin (Yevmiye, defter-i kebir, fon kurulu karar defteri) düzenli olarak tutulması ve onaylı olması konusunda özen gösterilmesi |
Fon'un tüm işlemlerinin, işlemlerin yapıldıkları gün itibariyle muhasebeleştirilmesi |
Muhasebe kayıtlarına yansıyan günlük işlemlerin, yasal defterlere toplam tutarları ile kaydediliyor ise, işlemin ayrıntılarının ilgili yardımcı defter ve kayıtlarda gösterilmesi; yardımcı defter ve kayıtlarda işlemin açıklaması, yevmiye ve muhasebe fiş numarası ile karşı hesabın da belirtilmesi |
Menkul kıymetlerin alım ve satımına ilişkin muhasebe kayıtlarında, bu menkul kıymetler için düzenlenen alım satım emri belgesinin (ordino) tarih ve numarasının belirtilmesi |
Muhasebe kayıtlarının her bir işlem itibariyle, yapılan işlemin miktar, birim fiyat ve toplam tutarını göstermek ve gerekli açıklamaları içermesi |
4. Fon Kurulunun Görev ve Sorumluluklar |
|
5. Teknik Altyapı – Saklayıcı Kuruluş ile İletişim Kurulması |
Katılımcılardan katkı paylarının toplanarak emeklilik şirketinde ayrıştırılması sonrasında, fonlarda yatırıma yönlendirilmesi ve katılımcı hesaplarına fon paylarının kaydedilmesi sürecine ilişkin prosedürlerin oluşturulmuş olması |
Saklayıcı kuruluş ile imzalanan saklama sözleşmesi kapsamında belirlenen yükümlülüklerinin yerine getirilmesi |
Fonların İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. (Takasbank) ile; takas, virman, EFT, saklama ve müşteri alt hesaplarına ilişkin tüm işlemleri yapabilmeleri ve gerekli raporları alabilmeleri konusunda gerekli altyapıyı ve gerekli bağlantıyı kurmaları |
Takasbank ile kurulan sistemin çalışma hızı, raporların tam ve zamanında iletilmesi, bağlantılarda kesinti olup olmadığı, esnek veri girişi imkanının bulunup bulunmadığı gibi konuların periyodik olarak kontrolü |
Her bir fon adına Takasbank nezdinde saklama hesabı açılması |
Fon portföyünde yer alan menkul kıymetlerin Takasbank/saklayıcı kuruluş hesaplarında saklanması |
Takasbank'a, Takasbank tarafından belirlenen esaslara göre gerekli bildirimlerin yapılması |
6. Fon Portföyünün İzlenmesi |
Avans tahsisine, avansın, varsa avans faizinin geri ödenmesine ilişkin kayıtların ve dekontların saklanması, bu işlemlerin mevzuatta, fon içtüzüğünde ve izahnamede belirtilen esas ve sürelerde yapılması |
Fon Portföy Değeri Tablosu ve Fon Toplam Değeri Tablosu'nun mevzuata uygun olarak hazırlanması ve günlük olarak üretilmesi |
7. Değerlemenin Yönetmelik’te Belirtilen Esaslara Uygun Şekilde Yapılması |
Borsa'da işlem gören varlıkların değerleme gününde borsada oluşan en son seans ağırlıklı ortalama fiyat veya oranlarla, kapanış seansı uygulaması bulunan piyasalarda işlem gören varlıkların kapanış fiyatıyla değerlenmesi |
Değerleme gününde borsada alım satıma konu olmayan ortaklık paylarının son işlem tarihindeki borsa fiyatıyla, borçlanma araçları, ters repo ve repoların, son işlem günündeki günlük iç verim oranı (günlük nakit girişlerini nakit çıkışlarına eşitleyen iskonto oranı) esas alınarak değerlenmesi |
Yabancı para cinsinden varlıkların değerlemesinin, TCMB tarafından ilgili yabancı para için belirlenen döviz alış kuru ile, yükümlülüklerin değerlemesi ise TCMB tarafından ilgili yabancı para için belirlenen döviz satış kuru ile çarpılması suretiyle yapılması |
Yatırım fonu katılma paylarının, değerleme günü itibarıyla en son açıklanan fiyatlar esas alınarak değerlenmesi |
Portföydeki vadeli mevduatın, bileşik faiz oranı kullanılarak tahakkuk eden faizin anaparaya eklenmesi suretiyle değerlenmesi |
Diğer para ve sermaye piyasası araçları ile işlemlerin ve dış borçlanma araçlarının değerlemesine ilişkin esasların piyasa fiyatını en doğru yansıtacak şekilde fon kurulu tarafından belirlenmesi |
8. Fon Hesabından Yapılacak Ödeme İşlemlerinin Kontrolü |
Fon'un hesabından takas işlemleri, yatırımcı ödemeleri ve Yönetmeliğin 19. maddesinde belirtilenler dışında ödeme yapılmaması |
Harcamaların belgeye dayalı olması |
Fon malvarlığından piyasa rayici üzerinde harcama yapılmaması |
Fon toplam gider kesintisinin fon net varlık değeri üzerinden hesaplanıp, fon türüne göre Bireysel Emeklilik Sistemi Hakkında Yönetmelik’in 2 no.lu ekinde belirlenen oranları geçmemek üzere yapılması |
Tutar artırımı varsa, artırım giderlerinin mevzuata uygun bir şekilde tahsil edilmesi |
9. Pay Alım Satımlarına İlişkin İşlemlerin Kontrolü |
Pay alım satım işlemlerinin ilgili mevzuata, Fon içtüzüğüne ve izahnameye uygun olarak gerçekleştirilmesi |
Pay alım satımının yapıldığı yerlerde yatırımcıların incelemesine sunulmak üzere Kurulca onaylanmış içtüzük, izahname, tanıtım formu ve diğer kamuyu aydınlatma belgelerinin yeterli sayıda bulundurulması, talep edilmesi halinde dokümanların katılımcıya verilmesi, Şirketin resmi internet sitesinde söz konusu dokümanların güncel haline yer verilmesi |
10. Portföy Yönetim İlkelerinin Uygulanmasına İlişkin Kontroller |
Riskin dağıtılması, likidite ve getiri unsurlarını göz önünde bulundurmak, fonun portföy yönetim stratejilerine ve yatırım sınırlamalarına uygun hareket etmek, fon içtüzüğü, izahname, portföy yönetim sözleşmesi ve ilgili mevzuatta belirlenen esaslara uymak suretiyle fon portföyünün yönetilmesi |
Portföy yöneticisinin yönetimindeki fonlar veya diğer müşterileri arasında, müşterilerden biri veya fonlarından biri lehine diğerleri aleyhine sonuç verebilecek işlemlerde bulunmaması |
Portföy yöneticisinin, fon portföyü ile ilgili yatırım kararlarında objektif bilgi ve belgelere dayanması ve sözleşme ile belirlenen yatırım ilkelerine uyması, bu bilgi ve belgeler ile portföy yönetim stratejilerine mesnet teşkil eden araştırma ve raporların beş yıl süreyle saklanması |
Portföy yöneticisinin, borsada işlem gören varlıkların alım satımlarını borsa kanalıyla yapması |
Portföy yöneticisinin fon ile diğer müşteriler adına yapılan işlemleri ayrı ayrı izlemesi |
Portföy yöneticisinin, fon portföyüne alım satım işlemlerinde, işlemi gerçekleştiren aracı kuruluşun, fonu temsil eden fon kodu ile borsalarda işlem yapmasını temin etmesi. |
Fon portföyüne rayiç bedelinin üzerinde varlık satın alınmaması ve portföyden rayiç bedelinin altında varlık satılmaması |
Portföy yöneticisinin herhangi bir şekilde kendisine ve üçüncü kişilere çıkar sağlamak amacıyla fon portföyüne işlem yapmaması |
Fon adına yapılacak işlemlerde verilecek emirlerde gerekli özen ve basiretin gösterilmesi |
Portföy yöneticisinin fon portföyüne yapılan işlemlerde işlemin büyüklüğünü, alınan varlıkların fiyatını, piyasa koşullarını, komisyon oranlarını, işlem yapılan aracı kuruluşun tecrübesini, mali durumunu ve piyasadaki itibarını göz önünde bulundurmak suretiyle, işlemleri zaman ve fiyat açısından en uygun şekilde gerçekleştirmesi |
Fon ile ilgili bilgilerin doğrudan veya dolaylı olarak kendilerine veya üçüncü kişilere menfaat sağlamak veya başkalarını zarara uğratmak amacıyla kullanılmaması |
Fon portföyünün önceden saptanmış belirli bir getiri sağlayacağına dair yazılı veya sözlü bir garanti verilmemesi |
11. Yatırım Sınırlamalarına Uyulmasına İlişkin Kontroller |
Fon portföyünün %10'undan fazlasının bir ihraççının para ve sermaye piyasası araçlarına yatırılmaması , varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilen sermaye piyasası araçları için %10’luk sınırlamanın %25 olarak uygulanması |
Fonun %5'inden fazla yatırım yaptığı aynı ihraççıya ait para ve sermaye piyasası araçlarının para ve sermaye piyasası araçlarının toplam tutarının fon portföyünün %40'ını aşmaması |
Fon portföyüne borsada işlem gören para ve sermaye piyasası araçlarının alınması |
Fonun tek başına bir ortaklıkta sermayenin ya da tüm oy haklarının %5'ine veya daha fazlasına, bir şirketin kurucusu olduğu fonun ise toplu olarak, bir ortaklıkta sermayenin ya da tüm oy haklarının %20'sinden fazlasına sahip olmaması |
Fon portföyünün en fazla %20’sinin girişim sermayesi yatırım ortaklıkları tarafından ihraç edilen sermaye piyasası araçlarına ve girişim sermayesi yatırım fonlarının katılma paylarına yatırılması, tek bir girişim sermayesi yatırım fonuna yapılan yatırım tutarının, fon portföyünün %5’ini geçmemesi |
Fon portföyüne şirketin ve portföy yöneticisinin para ve sermaye piyasası araçlarının dahil edilmemesi |
Şirketin ve portföy yöneticisinin;
ayrı ayrı ya da birlikte sermayesinin %20'sinden fazlasına sahip oldukları ortaklıklar ile şirketin ve portföy yöneticisinin doğrudan ve dolaylı iştiraklerince çıkarılmış para ve sermaye piyasası araçlarının toplamının, fon portföyünün %30'unu aşmaması |
Bir topluluğun para ve sermaye piyasası araçlarına fon portföyünün %30'undan fazlasının yatırılmaması |
Takasbank Para Piyasası'nda değerlendirilen nakdin fon portföyünün %10'unu aşmaması |
Kurul kaydında bulunan yatırım fonu ve yabancı yatırım fonu katılma paylarına yatırımın fon portföyünün %20'sini aşmaması, tek bir yatırım fonuna yapılan yatırım tutarının, fon portföyünün %4'ünü geçmemesi |
Fon portföyünün %25'inden fazlasının bankalar nezdinde açtırılacak mevduat/katılma hesaplarında değerlendirilmemesi, her bir bankada değerlendirilebilecek tutarın fon portföyünün %6'sını aşmaması |
Fon adına, repo işlemine konu olabilecek para ve sermaye piyasası araçlarının rayiç bedelinin %10'undan fazla repo işlemi yapılmaması |
Ters repo işlemlerine yapılan yatırımın fon portföyünün %10’unu geçmemesi (Para Piyasası Fonları için uygulanmaz) |
Fon adına kredi alınması işlemlerinin mevzuat uygun olması |
Fonda tutulan nakdin günlük operasyonların gerektirdiği miktardan fazla olmaması |
Portföy aşımlarının düzeltilme süresinin Yönetmelik’in 22’nci maddesinin ikinci ve üçüncü fıkralarında belirtilen sürelere uygun olması |
12. Fon Varlıklarına İlişkin Kontroller |
Nakit , vadeli /vadesiz mevduat |
Nakit, vadeli ve vadesiz mevduatın fon adına açılan ilgili banka hesaplarında tutulup, Takasbank'ın belirlediği şekilde raporlanması |
Fon adına açılan vadesiz veya vadeli Türk Lirası ya da döviz cinsinden hesaplara ilişkin asgari aşağıdaki bilgilerin yer alması
|
Vadeli mevduatlara ilişkin bakiye bilgilerinin işlenmiş faizi ile birlikte Takasbank'a zamanında bildirilmesi |
Takasbank’ın Saklama Hizmeti Verdiği Para ve Sermaye Piyasası Araçları, Kıymetli Madenler İle Diğer Varlıklar |
Takasbank’ın saklama hizmeti verdiği para ve sermaye piyasası araçları, kıymetli madenler ile diğer varlıklar fon adına Takasbank nezdinde |
Türev Araçlara Dayalı İşlemler |
Fon adına türev araçlara dayalı yapılan işlemler ile ilgili pozisyonlar ve teminatlar Takasbank sistemi dışında tutuluyorsa Takasbank'a elektronik ortamda günlük olarak raporlanması |
Fonların türev işlemlerini riskten korunma (hedging) veya yatırım amaçlı yapmaları ve söz konusu araçlar nedeniyle maruz kalınan açık pozisyon tutarının fon net varlık değerini aşamaması |
Yatırım Fonu Katılma Belgeleri: |
Fon portföyüne alınan yatırım fonu katılma paylarının Kurul'ca uygun görülen hesaplarda ilgili fon adına saklanması |
Fon adına açılan hesaplarda tutulan katılma paylarına ilişkin hesap bakiyelerinin Takasbank'a elektronik ortamda günlük olarak bildirilmesi |
Yabancı Menkul Kıymetler: |
Fon portföyüne alınan yabancı menkul kıymetlerin, Takasbank'ın yurtdışı muhabir hesaplarında veya Kurul'ca uygun görülen muhabir saklama kuruluşlarında ilgili fon adına saklanması |
Aşağıdaki kapsamda yabancı menkul kıymetler ile ilgili bilgilerin tutulması
|
Ayrıca, Borsa dışında yapılan yabancı menkul kıymet veya diğer işlemler için aşağıdaki bilgilere ilişkin kayıtların tutulması
|
Diğer Para ve Sermaye Piyasası Araçları Kurul'ca uygun görülen ve fon portföyüne alınan diğer para ve sermaye piyasası araçları Takasbank hesaplarında tutulmuyor ise, söz konusu kıymetlere ilişkin bilgilerin Takasbank'a elektronik ortamda günlük olarak raporlanması |
Fon Adına Menkul Kıymet İşlemleri Gerçekleştirilmesi Borsa'da fonlar adına gerçekleştirilen işlemlerin mevcut Kurul düzenlemeleri uyarınca fon kodu belirtilerek yapılması |